با پیشرفت و توسعه فن‌آوری اطلاعات و گسترش بازارهای پولی و بانکی و مالی این وضعیت علاوه بر تسهیل در امور جاری مشتریان، موجب وفاداری آنان به بانک‌های طرف معامله خود شده و... این به‌نوبه خود باعث ایجاد و جایگزینی روش‌های قدیمی و سنتی، به‌جای روش‌های جدید در بانک‌ها شده، به‌طوری‌که بانکداری سنتی را به‌صورت بانکداری الکترونیک متحول و دگرگون کرده است.
با آغاز به‌کارگیری بانک‌ها از بانکداری نوین، بانک‌ها به‌مرور مجهز به دستگاه‌های ATM و Pinpad و POS و... شدند و بر طبق اخبار موجود بانک سپه اولین بانک ایرانی بوده که موفق به نصب دستگاه عابر بانک و صدور کارت الکترونیکی در سیستم بانکی شده و بانک ملی اولین بانکی بوده که دستگاه POS را در فروشگاه‌ها و مراکز خرید نصب‌کرده است.
با رشد و افزایش روزبه‌روز تعداد معاملات و حجم مبادلات و نیاز بازارهای مالی و پولی، حضور بانک‌ها جهت نقل‌وانتقال وجوه و تأمین منابع و مبالغ ریالی و ارزی موجب گردیده بانکداری بین‌المللی و حتی داخلی به‌سوی بانکداری الکترونیکی سوق داده‌شده و تمام امور مربوطه با دقت و سرعت زیاد و به‌صورت ماشینی انجام پذیرد.پیش‌زمینه این فن‌آوری و بانکداری الکترونیکی بسترسازی‌هایی همچون تجهیز بانک‌ها به ابزار و تجهیزات لازم و آموزش پرسنل و حتی مشتریان برای استفاده از این امکانات موجود برای تسهیل در امور و فرهنگ‌سازی به‌منظور آگاه کردن عموم مردم است.
در حال حاضر در سیستم بانکداری دولتی، بانک صادرات در میان بانک‌های تجاری و بانک کشاورزی در میان بانک‌های تخصصی و بانک اقتصاد نوین در بین بانک‌های خصوصی بیشترین دستگاه پایانه فروش یا به‌اصطلاح p.o.s یا point of sale را دارا هستند. راه‌اندازی دستگاه‌های POS به‌گونه‌ای است که با نصب دستگاه‌های مورداشاره در مراکز خرید و فروشگاه‌ها، از طریق خطوط تلفن ارتباط بین حساب معرفی‌شده از طرف فروشگاه پذیرنده و دستگاه POS منصوبِ، توسط مودم با سوئیچ کارت‌بانک‌ها برقرار میشود و دستگاه POS به‌عنوان واسط موجب میشود که مشتری به هنگام مراجعه به فروشگاه جهت خرید بتواند با استفاده از انواع کارت‌های الکترونیکی صادره بانک‌های عضو شبکه شتاب با طیب خاطر و ضریب اطمینان بالا با کشیدن کارت بر دستگاه و ورود رمز و مبلغ خرید اقدام به خرید یا اخذ موجودی حساب صاحب کارت بنماید.
نکاتی در مورد نگهداری بهینه از دستگاه کارتخوان
مدتی است به دلایل مختلف ازجمله افزایش قیمت ارز ، بالا رفتن هزینه هر تراکنش و همچنین هزینه واردات دستگاه‌های کارتخوان و رول‌های کاغذ شرکت‌های ارائه خدمات پرداخت مدل‌های تجاری خود را تغییر داده‌اند و مثل سابق دستگاه‌های کارتخوان سیار یا حتی ثابت را به‌صورت امانی واگذار نمی‌کنند و اقدام به فروش آن‌ها می‌نمایند.
در این روش بانک یا شرکت ارائه‌دهنده خدمات پرداخت هزینه دستگاه را پرداخت نمی‌کند لذا دغدغه‌ای هم به لحاظ بازگشت سرمایه ندارد.پیش از اجرای این مدل چون بانک‌ها یا شرکت‌های پرداخت روی این ابزارها سرمایه‌گذاری می‌کردند و آن‌ها را به‌صورت امانی یا رایگان در اختیار کاربران قرار می‌دادند، می‌بایست از طریق رسوب سرمایه شما در بانک مربوطه یا کارمزد شاپرکی تراکنش‌های انجام‌شده روی کارتخوان در مدت معینی بازگشت سرمایه را پیش‌بینی می‌کردند و به همین دلیل زمانی که شما برای دریافت دستگاه کارتخوان به شعبه بانک خود مراجعه می‌کردید یا زمان زیادی باید در صف انتظار می‌ماندید و یا به دلیل گردش حساب کم ، کلاً دستگاه در اختیار شما قرار نمی‌گرفت یا اگر به هر روشی دستگاه را دریافت می‌کردید به دلیل کمبود موجودی در حساب یا تعداد تراکنش کم پس از مدتی دستگاه از شما پس گرفته می‌شد تا در اختیار مشتریان با اولویت‌های بالاتری قرارگیرد.
مزایای استفاده از دستگاه‌های کارتخوان
دستگاه‌های POS مزایای بسیاری برای کل سیستم بانکی و مشتریان بانک‌ها و بازارهای پولی و مالی کشور دارد ازجمله :
1 -کاهش مراجعه حضوری مشتریان به شعب بانک‌ها به‌منظور دریافت وجه نقد و همچنین واریز وجه به حساب‌های متمرکز
2 - استهلاک کمتر دستگاه‌های ATM بانک‌ها به علت مراجعه کمتر مشتریان برای دریافت وجه نقد
3 - کاهش فرسودگی اسکناس‌های منتشره به علت دست‌به‌دست شدن اسکناس و درنتیجه حفظ سرمایه ملی
4 - کاهش حجم مبادلات ایران چک و سایر چک‌های صادره مسافرتی بانک‌ها و درنتیجه کاهش حجم عملیات اتاق پایاپای اسناد بانکی
5- عدم خروج پول نقد از سیستم بانکی و از حساب‌های مشتریان و رسوب در دست مردم
6 - ارتقاي سطح بهداشت عمومی و کاهش بیماری‌های مسری به علت تماس با مسکوکات و اسکناس
7-کاهش ترافیک و آلودگی‌های صوتی و کاهش مصرف بنزین و استهلاک وسایل نقلیه به‌خصوص در شهرهای بزرگ
8- ارتقاي سطح آگاهی مشتریان و عموم مردم
9- افزایش اشتغال و ایجاد فرصت‌های شغلی و ایجاد درآمد و تولید ثروت در جامعه .
استفاده بهینه از دستگاه های کارتخوان
به‌طورکلی با نصب دستگاه‌های POS در فروشگاه‌ها، مشتریان بانک‌ها می‌تواند بدون دغدغه حمل پول نقد، با مراجعه به فروشگاه‌ها اقدام به خرید اقلام موردنیاز خود كنند و بانک‌ها با این سرمایه‌گذاری مانع از خروج منابع از بانک و حتی انتقال وجه به حساب‌های نزد خود و تجهیز منابع، در سیستم داخلی می‌شوند.
در مقابل این خدمات بانک‌ها هزینه‌های زیادی را صرف خرید و اجاره و پشتیبانی دستگاه‌های مورداشاره می‌كند و مدتی است که بانک‌ها به‌منظور توسعه فرهنگ بانکداری الکترونیک و ترغیب مردم برای استفاده از کارت‌های الکترونیکی و استفاده از دستگاه‌های ATM و POS و به‌خصوص دستگاه‌های پایانه فروش اقدام به برگزاری جشنواره‌های متنوعی با پرداخت جوایز ارزنده‌ای برای صاحبان کارت و همچنین پذیرندگان پایانه‌های فروش كرده‌اند.
توضیح اینکه نحوه تسویه عملیات مربوط به دستگاه‌های POS به‌گونه‌ای است که تسویه عملیات مذکور همراه با تسویه مبادلات صورت گرفته تمامی ATMها و Pinpadهای سیستم بانکی و سامانه حواله بین‌بانکی (سحاب)و پرداخت اقساط تسهیلات از طریق خودپردازها و اینترنت و تلفن‌بانک و کیوسک‌ها هست و این تسویه‌ها به‌طورکلی شامل تمامی تراکنش‌های شتابی صورت گرفته در سیستم بوده و ماحصل کل عملیات روزانه، پس از رفع مغایرت‌های قبلی شبکه شتاب هست که درنهایت از طریق سیستم RTGS به حساب‌های بانک‌های عضو نزد بانک مرکزی واریز یا برداشت میشود.
سخن پایانی
درصورتی‌که بانک مرکزی در وضعیت فعلی در مورد دستگاه‌های POS تدابیری در قانونمند کردن و ضابطه‌مند كردن نصب آن‌ها در فروشگاه‌ها اتخاذ نماید شرایط استفاده از دستگاه‌ها بهینه‌تر خواهد شد به‌گونه‌ای که در حال حاضر در تعدادی از مراکز خرید تنوع دستگاه‌های مورداشاره به حدی است که باعث سردرگمی مشتریان در استفاده از ابزارهای مذکور شده و در بعضی از نقاط حالت عکس وجود دارد و مشتریان به علت نبود دستگاه‌های پایانه فروش و همراه نداشتن پول نقد مأیوس از فروشگاه خارج می‌شوند.
