POS” که مخفف عبارت point of sale است به هر مکانی گویند که یک معامله در آن بتواند انجام شود، (خواه یک محصول یا خدمات باشد) گفته می شود. برای خرده فروشان، این ناحیه معمولاً در اطراف صندوق پول است؛ جایی که مشتریان برای یک محصول یا خدمات، پول پرداخت می کنند. اما امروزه پوز به دستگاهی گفته می شود که امکان پرداخت هزینه را فراهم می آورد و به عنوان دستگاه کارتخوان از آن یاد می شود. پوز یا کارتخوان، دستگاهی است که قابلیت پرداخت پول و هزینه کالا و خدمات، را هنگام خرید دارد.
چند سالی است که پول نقد جای خود را به کارت‌های عابر بانک داده اند، بنابراین افراد در هر صنفی که فعالیت داشته باشند، آنها نیز به یک دستگاه کارتخوان احتیاج دارند. از طرف دیگر می توان گفت دستگاه‌های پوز چندان کم دردسر نیستند، به ویژه اگر از جایی تهیه شوند که ضمانت و خدمات پس از فروش لازم به ما ارائه نشود. در این مقاله ما به شما خواهیم گفت که چگونه و از کجا یک دستگاه کارت خوان سیار یا پوز سیار می توانید تهیه کنید تا از مزایایی که از این دستگاه‌ها انتظار می‌رود، به بهترین نحو بتوانید بهره ببرید.
استفاده از این دستگاه‌ها سبب شده است که مردم پول نقد کمتری را همراه خود جابه جا کنند. تقریبا تمام کسب و کارهایی که به گونه ای با مردم ارتباط مستقیم دارند به سمت تهیه این دستگاه‌های کوچک پرکاربرد رفته‌اند. برای این که بدانید چه نوع کارتخوانی مناسب کسب و کار شماست، اول باید شناخت کلی نسبت به انواع دستگاه POS داشته باشید. بنابراین قبل از بررسی تفاوت‌های دستگاه کارتخوان سیار و جیبی، تلاش می شود بدون وارد شدن به مباحث پیچیده فنی، با معرفی کلی انواع دستگاه‌هایی که تاکنون به بازار عرضه شده است پاسخ مناسبی به این سوال ارائه دهیم.
مباحثی در که این مقاله مورد بررسی قرار می گیرند:
- تاریخچه کارتخوان (pos)
- مزایای استفاده از کارتخوان
- انواع دستگاه پوز
- مشکلات استفاده از دستگاه کارتخوان
- نکته آخر در خرید دستگاه کارت خوان
- معرفی شرکت های تولید کننده دستگاه کارتخوان
تاریخچه کارتخوان (pos)
قبل از توسعه دستگاه های کارتخوان، بازرگانان و فروشندگان، از پرینترهای دستی (که به ماشین های ZipZap نیز معروف است) برای گرفتن اطلاعات از قسمت برجسته شده روی کارت اعتباری از برگه های کاغذی با نسخه های کپی کربنی استفاده می کردند. سپس این ورق های کاغذی برای پردازش به بانک منتقل می شدند. این روند، دشوار و وقت گیر بود.
علاوه بر این شرایطی را فرض کنید که در آن یک فروشنده هر بار برای دریافت هزینه فروش خود باید در صندوق خود را باز و بست کند. در این صورت احتمال اشتباه و سرقت از جانب خود فروشنده و یا اشخاص دیگر وجود دارد. آیا راهی برای غلبه بر این مشکل وجود دارد؟ این سوالی بود که باعث شد دستگاه های کارتخوانی که امروزه می شناسیم به وجود بیایند و اکنون ما تاریخچه دستگاه پوز را مرور کنیم .
نقطه عطف فروش در سال 1979 پدیدار شد، هنگامی که ویزا (Visa ) یک پایانه ضبط داده الکترونیکی بزرگ را معرفی کرد که اولین پایانه پرداخت بود. در همان سال نوارهای مغناطیسی برای اولین بار به کارت های اعتباری اضافه شد. این تغییر اجازه می داد تا اطلاعات کارت به صورت الکترونیکی ضبط و منجر به توسعه پایانه های پرداخت یا کارت خوان امروزی شود.
یکی از اولین شرکت هایی که تولید پوز های اختصاصی داشت Verifone بود. این کار در سال 1981، در هاوایی به عنوان یک شرکت الکترونیکی کوچک آغاز شد. در سال 1983 آنها سری ترمینال های ZON را معرفی کردند که به استانداردی برای دستگاه های کارتخوان مدرن تبدیل شد.
جورج والنر مجارستانی متولد سیدنی استرالیا در سال 1978 ، Hypercom را تأسیس کرد و در سال 1982 شروع به تولید کارت خوان اختصاصی کرد و توانست بر کشورهای منطقه اقیانوسیه مسلط شود. این شرکت توافقاتی را با American Express امضا کرده است تا کارتخوان های خود را در ایالات متحده در اختیار آنها قرار دهد. برای تحکیم معامله، هایپرکام دفتر مرکزی خود را از استرالیا به آریزونا در ایالات متحده منتقل کرد. در ادامه این شرکت به صورت رو در رو در رقابت با وریفون در بازار خانگی خود روبرو شد.
بیش از یک دهه بعد در سال 1994 لیپمن، شرکت مهندسی الکترونیکی در اسرائیل تأسیس شد. شرکت لیپمن، خط پایانه های پردازشی Nurit را تولید کرد. لیپمن به دلیل جایگاه محکم وریفون در صنعت پرداخت با pos، هنگام تأسیس، هدفی را برای خود قرار داد که تا کنون به آن فکر نشده بود. در ادامه، در حالیکه Lipman حدود 10٪ سهم در کارتخوان ثابت را در اختیار داشت، آنها رهبر مسلم کارت خوان های بی سیم با بیش از 95٪ سهم در اواخر دهه 1990 بودند..
در ابتدای کار، با کشیدن کارت از طریق pos، اطلاعاتی از نوار مغناطیسی در پشت کارت گرفته می شد. در اواخر دهه 1990، این شرایط با کارت های هوشمندی که تراشه ای در آن تعبیه شده بود جایگزین شد. این کار برای امنیت بیشتر انجام شد و نیاز به وارد کردن کارت در دستگاه کارت خوان نبود. در اواخر دهه 1990 و اوایل 2000، سیستم های پوز بدون تماس معرفی و پایانه های کارتخوان به روز شدند تا توانایی خواندن این کارت ها را با استفاده از فناوری ارتباط نزدیک فیلد (NFC) فراهم کنند.
* مزایای استفاده از کارتخوان
کارتخوان یا پوز (pos) برای ما چه به عنوان خریدار یک کالا یا خدمات و چه به عنوان ارائه دهنده ی خدمات و فروشنده، این امکان را فراهم می کند که بدون نیاز به وجه نقد و صرفاً با کمک کارت بانکی مبلغ مورد نظر خود را پرداخت یا دریافت کنیم. ما به عنوان دارنده ی کارتخوان می‌توانیم از حساب بانکی خود به عنوان صندوق فروشگاه استفاده نماییم. در واقع وجه نقدی که پیش از آن از مشتری دریافت کرده و در صندوق قرار می‌دادیم، اکنون با کمک یک کارت بانکی و دستگاه پوز به صورت مستقیم در حساب ما قرار می‌گیرد و مسلماً این کار از لحاظ امنیتی بسیار حائز اهمیت است. علاوه براین دیگر نیاز نیست در ساعات خاصی از روز برای انتقال پول به حساب خود به بانک مراجعه کنیم.
زمان استفاده از دستگاه کارت خوان و کارت بانکی نیاز به شمردن پول نیست و از اشتباه های عمدی و غیرعمدی که ممکن است هنگام شمردن پول توسط مشتری یا فروشنده پیش بیاید، جلوگیری می‌شود. نکته مهم‌تر این که احتمال دریافت اسکناس یا چک پول تقلبی از بین می‌رود. با استفاده از دستگاه پوز یکی از واسطه‌های انتقال دهنده ی میکروب و آلودگی یعنی اسکناس (آن هم در این زمان که ویروس کرونا جولان می دهد) حذف می‌شود. نکته ی دیگر این که مشتری بعد از پرداخت بدهی خود با کمک کارت بانکی، رسید دریافت کرده و مبلغ پرداختی ثبت می شود.با استفاده از دستگاه کارتخوان سیار یا پوز سیار سرعت معامله افزایش پیدا می کند و کسب و کارها گسترش می‌یابد؛ البته به شرطی که از انواع مختلف این دستگاه در جای خود و درست استفاده شود.
* انواع دستگاه پوز
به طور کلی دستگاه‌های کارتخوان(POS) به دو دسته کلی«کارتخوان ثابت» و «کارتخوان سیار» تقسیم می‌شوند که کارتخوان ثابت شامل: تلفنی، شبکه ای، اینترنتی، بلوتوثی و کامپیوتری و کارتخوان سیار شامل: سیم کارتی ، موبایلی و اندرویدی است.
- دستگاه پوز سیار:
از آنجایی که این دستگاه نسل اول از کارتخوان‌های سیار است، بیشتر به نام «کارتخوان سیار»شناخته شده است و یکی از بهترین دستگاه‌های کارتخوانی است که قابلیت استفاده در مکان‌های مختلف را دارد. کسانی که یک کسب و کار کوچک دارند، چنانچه کسب و کارشان مکان ثابتی ندارد و هنگام کار و انجام معاملات از مکانی به مکان دیگر جابه جا می‌شوند و حتی اگر یک صندوق قرض الحسنه خانوادگی یا دوستانه داشته باشند و نیاز است ماهانه اعضای صندوق مبلغی را به حساب مشترک خود واریز کنند، حتما به یک کارتخوان سیار نیاز پیدا خواهند کرد. دستگاه پوز سیار از طریق اینترنت فعال یک سیم‌کارت اعتباری کار کرده و باتری‌های قابل شارژ دارد. در صورت استفاده از آن، دیگر نه به خط تلفن ثابت و نه به وای فای و نه حتی به برق شهری نیاز است.
از ویژگی‌های جالب دستگاه کارتخوان سیار باید به قابلیت استفاده در کشورهای اطراف اشاره کرد. برای افرادی که بخش مهمی از تجارتشان به کشورهای همسایه است، استفاده از کارتخوان سیار گزینه مناسبی است. این کارتخوان‌ها مناسب شرکت‌های پخش، تحویل حضوری و پیک می‌باشند و برای کسب و کارهای بسیار کوچک مرسوم هستند.
- پوز تلفنی یا dialup:
این نوع دستگاه از رایج ترین دستگاه های کارت خوان است که بیشتر در فروشگاه‌هایی مورد استفاده قرار می گیرد که تعداد تراکنش زیادی ندارند. این دستگاه باید به یک خط تلفن وصل شود و در صورت عدم وجود خط تلفن یا قطع شدن آن کارایی خود را از دست می‌دهد. از ویژگی بارز این نوع از کارتخوان، اشغال شدن خط تلفن هنگام ارسال اطلاعات است، شاید بارها برای شما اتفاق افتاده باشد که در هنگام کشیدن کارت، تلفن مغازه به صدا در آمده و ارتباط اینترنت دستگاه قطع شده است؛ بنابراین اگر در هنگام ارسال اطلاعات از تلفن استفاده شود، فرایند کارت کشیدن مجددا باید تکرار شود. این نوع دستگاه کارتخوان برای کسب و کارهایی مناسب است که تعداد دفعات استفاده و مجموع تراکنش‌های آنها خیلی کم است. کارتخوان‌های تلفنی نسبت به نسل‌های بعدی خود کمی کند به نظر می‌رسد.
- دستگاه پوز اینترنتی یا وای فای:
نوع جدیدتری از دستگاه‌های کارتخوان، دستگاه پوزهای اینترنتی است که نسبت به کارت خوان تلفنی برای تراکنش‌های بیشتر مناسب است. این نوع دستگاه به شبکه ی وای فای متصل شده و برای کار با آنها نیاز به خط تلفن نیست. همچنین از چند دستگاه می‌توان در یک محل استفاده کرد.
- پوز بلوتوثی:
دستگاه پوز بلوتوثی، نوعی دستگاه کارتخوان اینترنتی به حساب می‌آید که تا فاصله ی محدودی می‌تواند نقش کارتخوان سیار را ایفا کند. ویژگی که در مورد این نوع دستگاه باید مورد توجه قرار داد، برد جابه جایی آن است.
- دستگاه پوز کامپیوتری:
در فروشگاه‌های بزرگ بسیاری از عملیات‌های بانکی و همچنین ارائه فاکتور خرید به کمک اتصال این نوع دستگاه به کامپیوتر انجام می‌شود.
- دستگاه کارتخوان اندروید (pda- pos)
واقع کارتخوان اندرویدی یک دستگاه کارتخوان سیار است که سامانه عامل آن اندروید است و صفحه نمایشگری تمام لمسی دارد.کارتخوان اندرویدی تمام قابلیت‌های دستگاه‌های اندرویدی نظیر موبایل یا تبلت را در دستگاه پوز جمع کرده است. در واقع بهتر است آن را یک موبایل یا تبلت دانست که به لوازم یک کارتخوان پیشرفته مجهز شده است، از جمله دوربین، چاپگر، اسکنر 2 بعدی، وای فای، GPRS، بلوتوث، RFID، بارکدخوان و کارت حافظه جانبی. نصب نرم افزارهای مالی و حسابداری و نرم افزارهای مربوط به مشتریان بر بستر سامانه عامل اندروید از قابلیت‌های مهم این دستگاه است. این دستگاه برای شرکت‌های پخش، شرکت‌های امدادی، رستوران‌ها، حمل و نقل، سرویس در محل مشتری و غیره قابل استفاده و سفارشی سازی است.
* مشکلات استفاده از دستگاه کارتخوان
استفاده از دستگاه پوز به کسب و کار ما رونق و اعتبار می‌بخشد، البته به شرطی که خیالمان از بابت خدمات پس از فروش آسوده باشد. سرعت کار دستگاه‌های کارتخوان در فروشگاه‌ها، کمبود دستگاه پوز سیار مناسب و پیشرفته و عدم ارائه خدمات پس از فروش مناسب می‌تواند برای یک دارنده ی دستگاه کارت خوان مشکلاتی به وجود آورد؛ در واقع کمتر شرکتی است که به سادگی دستگاه‌های خراب را تعمیر یا تعویض کند، ولی ما می‌توانیم با خرید از شرکت‌های معتبر از این مشکلات پیشگیری کنیم.
* هنگام خرید دستگاه پوز به نکات زیر باید توجه کرد:
- به ابعاد و وزن دستگاه توجه شود.
- به ظرفیت باتری و قابلیت نگهداری دستگاه توجه شود.
- توجه به قابلیت اتصال دستگاه به همه ی انواع حساب‌های بانکی.
- قابلیت اتصال همزمان به چند حساب بانکی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.
- قابلیت استفاده از اینترنت سیم کارت، به ویژه پشتیبانی از اینترنت نسل چهارم.
* نکته آخر در خرید دستگاه کارت خوان
بعضی وقت ها بود یا نبود یک دستگاه کارت خوان می‌تواند به راحتی روی تصمیم مشتری مبنی بر خرید از ما یا رقیبمان تاثیر بگذارد. اما آنچه که در این میان اهمیت دارد، انتخاب دستگاه مناسب با نوع معاملات و نیازهای ماست. برای مثال اگر یک فروشگاه اینترنتی هستید که درب خانه پول اجناس خود را دریافت می‌کنید، مسلماً یک کارتخوان سیار برایتان مناسب خواهد بود و اگر فروشگاه‌تان بزرگ و رو به گسترش است یک کارت خوان کامپیوتری ممکن است بیشتر به کارتان بیاید. به هر حال به یاد داشته باشید ارائه خدمات پس از فروش و پشتیبانی در این‌گونه خریدها از اهمیت زیادی برخوردار است.
زمانی تصمیم گرفتید دستگاه پز بخرید باید به نکات زیادی دقت کنید تا هزینه الکی نکنید که عبارت اند از:
- ظرفیت باطری ( حتما ظرفیت باطری دستگاه پز را بررسی کنید و مطمئن سوید که قابلیت نگهداری باطری آن مناسب باشد، چرا دستگاهی که به سرعت باطری خالی کند برای شما و کارتان فایده ای نخواهد داشت)
- ابعاد و وزن دستگاه پز ( حتما وزن و اندازه دستگاه را نگاه بیاندازید و با توجه به کسب و کارتان و محیطی که میخواهید آن را قرار دهید و یا در کیف قرار دهید، ابعاد و ساز آن را انتخاب کنید)
- برخی از دستگاه های کارتخوان هستند که تنها به برخی از حساب های بانکی متصل هستند، بررسی کنید که دستگاهتان قابلیت این را داشته باشد که به همه حساب های بانکی متصل شود.
معرفی شرکت های تولید کننده دستگاه کارتخوان
شرکت های بسیاری هستند که متنوع ترین و با کیفیت ترین محصولات و دستگاه های کارتخوان را طراحی و تولید کرده اند که عبارت اند از:
- وریفون (VERIFONE)
- انجنیکو(INGENICO)
- پکس (PAX)
- SPIRE PAYMENT
