اردیبهشت سال ۹۱ هیات وزیران مصوبه‌ای داشت مبنی بر اینکه بانک‌ها مکلف‌اند تراکنش‌های بانکی افراد را در مقابل طرح «شاپرک» به سازمان امور مالیاتی منعکس کنند. این مصوبه برای ایجاد شفافیت بیشتر در سیستم بانکی مورد تصویب قرار گرفت، اما به گفته مسئولان، این مصوبه تا مرحله اجرا هنوز فاصله دارد. با توجه به آنکه در بدو ورود دستگاه‌های کارتخوان به فروشگاه‌ها، خبری از اتصال این دستگاه‌ها به سیستم مالیاتی کشور منتشر نشده بود، مشتریان غالباً برای دریافت وجوه نقد هم به فروشگاه‌ها مراجعه می‌کردند باید قانون کارتخوان رعایت شود.
دستگاه کارتخوان به شرکت شاپرک وPSP ها ارتباط دارد و سازمان امور مالیاتی متولی آن نیست، اما برخی افراد با دریافت وجوه نقدی و عدم ارائه کارتخوان درآمدهای مالیاتی خود را به‌درستی اظهار نمی‌کنند و همین مسئله باعث شده تا فرار مالیاتی و کم‌اظهاری وجود داشته باشد که هم‌افزایی برای جلوگیری از این موضوع انجام‌شده است.»
با اعلام توئیتری محران محرمیان (معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی) این طرح استارت خورد: «ماده ۱۱ قانون پایانه‌های فروشگاهی پس از ماه‌ها برنامه‌ریزی با سازمان امور مالیاتی وارد فاز اجرایی شد. برای کلیه صاحبان کارتخوان که مودی مالیاتی نیستند با تکمیل و صحت‌سنجی اطلاعات، پرونده مالیاتی تشکیل خواهد شد. بانک مرکزی و سازمان مالیاتی برای جلوگیری ازفرارمالیاتی هماهنگی کامل دارند.»
قانون کارتخوان
اردیبهشت سال ۹۱ هیات وزیران مصوبه‌ای داشت مبنی بر اینکه بانک‌ها مکلف‌اند تراکنش‌های بانکی افراد را در مقابل طرح «شاپرک» به سازمان امور مالیاتی منعکس کنند. این مصوبه برای ایجاد شفافیت بیشتر در سیستم بانکی مورد تصویب قرار گرفت، اما به گفته مسئولان، این مصوبه تا مرحله اجرا هنوز فاصله دارد. با توجه به آنکه در بدو ورود دستگاه‌های کارتخوان به فروشگاه‌ها، خبری از اتصال این دستگاه‌ها به سیستم مالیاتی کشور منتشر نشده بود، مشتریان غالباً برای دریافت وجوه نقد هم به فروشگاه‌ها مراجعه می‌کردند و صاحبان دستگاه‌ها نیز با این موضوع مخالفتی نمی‌کردند، اما با شایع شدن خبر رصد تراکنش‌ها برای محاسبه مالیات سالانه، دیگر از پرداخت پول نقد از سوی دارندگان این دستگاه‌ها خبرینیست.
اصل قانون اخذ مالیات از کارتخوان
ماده ۱۱ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان: «بانک مرکزی ایران موظف است با همکاری سازمان امور مالیاتی ظرف مدت یک سال پس از ابلاغ این قانون [یعنی همان سال پیش]، نسبت به ساماندهی دستگاه‌های کارتخوان بانکی یا درگاه‌های پرداخت الکترونیکی اقدام نموده و با ایجاد تناظر بین آنها مجوز فعالیت و شماره اقتصادی بنگاه‌های اقتصادی به هریک از پایانه های فروش، شناسه یکتا اختصاص دهد. پس از تخصیص شناسه مذکور، کلیه تراکنش های انجام شده از طریق حساب‌های بانکی متصل به دستگاه‌های کارتخوان بانکی و نیز درگاه‌های پرداخت الکترونیکی به عنوان تراکنش‌های بانکی مرتبط با فعالیت شغلی صاحب حساب بانکی محسوب شده و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است در چهارچوب قوانین و مقررات مربوطه، اطلاعات این تراکنش‌های بانکی شامل مانده اول دوره، وجوه واریزی، وجوه برداشت شده و مانده آخر دوره هر حساب بانکی را به منظور تکمیل پرونده پایگاه اطلاعات هویتی، عملکردی و دارایی مودیان موضوع ماده (۱۶۹ مکرر) قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۳/۱۲/۱۳۶۶ با اصلاحات و الحاقات بعدی به صورت برخط در اختیار سازمان قرار دهد.
تمامی دارندگان کارتخوان باید مالیات بپردازند
معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در مصاحبه‌ای در آذرماه ۹۹ گفته هر فردی که از دستگاه‌های کارتخوان استفاده می‌کند، شناسه یکتا دارد و مشکل این بود که اطلاعات بانکی و مالیاتی با هم همخوانی نداشت و با اجرای این قانون، این معضل برطرف می‌شود. چون بر اساس قانون، تمام کسانی که دارای دستگاه کارتخوان هستند، مودی مالیاتی محسوب می‌شوند.بر اساس این قانون هر دارنده ابزار پذیرندگی نقل و انتقالات بانکی -اعم از اینکه کارتخوان (دستگاه پز) یا درگاه پرداخت باشد- باید دارای کد و پرونده مالیاتی باشد؛
- اگر دارنده دستگاه کارتخوان در سازمان مالیاتی پرونده دارد، اطلاعات تراکنش‌های بانکی به آن پرونده متصل می‌شود تا راستی‌آزمایی و تطابق با اظهارنامه مالیاتی صورت گیرد و از هر اشتباهی جلوگیری شود.
- اگر دارنده کارتخوان بانکی پرونده‌ای در سازمان مالیاتی ندارد، با این روش به‌طور خودکار پرونده مالیاتی برای دارنده کارتخوان یا درگاه پرداخت تشکیل می‌شود تا از هرگونه فرار مالیاتی جلوگیری شود.
محاسبه مالیات بر کارتخوان‌ها به چه صورت است؟
پس با توضیحی که در بند قبلی خواندید، برخلاف آنچه در بازار و نقل‌های بین‌فردی شایعه شده، کارتخوان‌ها مالیات جداگانه و مستقلی ندارند که شیوه محاسبه اختصاصی داشته باشند! بلکه راهی هستند برای جلوگیری از فرار مالیاتی یا اظهارنامه اشتباه. شیوه محاسبه مالیات هم بر اساس همان الگوها و زیرگروه‌هایی است که سازمان امور مالیاتی دارد و در آخر سال مالیات مشخص می‌کند و ارتباطی به سیستم بانکی پیدا نمی‌کند.
اداره مالیات تعریف مشخصی از صنوف کشور دارد و آنها را به ۳ دسته تولیدی، خدماتی و بازرگانی تقسیم می‌کند و مالیات‌دهندگان بسته به نوع گروهی که در آن قرار دارند از ۰ تا ۲۵ درصد مالیات سالانه‌‌شان را پرداخت می‌کنند و این ربط مستقیمی به کارتخوان‌ها ندارد.
نکته اینکه تا پیش از این، سازمان امور مالیاتی به‌طور مستقیم درباره معاملات و گردش‌های مالی بالای 500 میلیون تومان از بانک‌ها استعلام می‌کرد، اما حالا و با اهمیت پیدا کردن موضوع مالیات، گزارش‌گیری از درآمدها قبل از استعلام انجام می‌شود و شامل همه مالیات‌دهندگان خواهد شد و نه مبلغ‌های بزرگ.
کارمزد تراکنش را نپردازید
در برخی از فروشگاه‌ها دیده شده است که فروشنده‌‌های بعد از استفاده از کارتخوان، مبلغی را از مشتری به عنوان کارمزد تراکنش دریافت می‌کنند؛ مثلاً به ازای ۱۰هزار تومان خرید ۵۰۰تومان اضافه می‌گیرند. در این زمینه، بانک مرکزی در اطلاعیه‌‌ای اعلام کرده است که این کارمزد از پذیرندگان دستگاه‌های کارتخوان (یعنی فروشنده و صاحب فروشگاه) گرفته می‌شود و قرار نیست خریداران برای خرید از طریق کارتخوان، مبلغی اضافه بپردازند. البته علاوه بر خریدهای روزمره، خدمات دیگری هم از جمله پرداخت قبوض از طریق دستگاه‌های کارتخوان قابل انجام است و فروشنده برای ارائه آن خدمات، می‌تواند کارمزد دریافت‌کند.
مراحل تشکیل پرونده مالیاتی برای دارندگان کارتخوان
بد نیست بدانید کد ملی افراد حقیقی و شناسه ملی افراد حقوقی به عنوان کد مالیاتی دارنده کارتخوان محسوب می‌شود. حالا اگر فرد متقاضی در زمانی کوتاه و با ثبت اطلاعات خود در قالب یک صفحه نسبت به ثبت‌نام و تشکیل پرونده مالیاتی اقدام کند، شیوه معمول مالیات بر درآمد برای او محاسبه می‌شود و اگر نه، مشمول جریمه و دیرکرد خواهد شد.
همچینن به افرادی هم که اطلاعات ناقصی دارند اطلاع داده می‌شود که پرونده‌شان را تکمیل کنند وگرنه کارتخوان یا درگاه پرداختی‌شان مسدود خواهد شد. تا به این روش از کارتخوان‌ها و درگاه‌هایی که از این روش برای درآمدهای مبهم (شرط‌بندی و…) کشف و مبارزه شود.
کسانی هم که کسب و کار جدیدی راه انداخته و هنوز مجوز فعالیتی از نهادهای مرتبط ندارند، باید با مراجعه به سایت ثبت‌نام سازمان امور مالیاتی اطلاعاتشان را وارد کنند و سپس کارتخوان بگیرند. سازمان امور مالیاتی قول داده که اولویت اخذ مالیات از درگاه‌ها و کارتخوان‌ها آنهایی است که گردش مالی بالایی دارند و در اجرای این قانون تلاش شده تا به کسب وکارهای کوچک آسیبی وارد نشود. «رده» امیدوار است این وعده عملی شود و در حد حرف باقی نماند.
نقد قانون مالیاتی
درباره اجرای این قانون چند ملاحظه وجود دارد:
- آیا اجرای ناگهانی و بدون پیش‌زمینه این قانون مالیاتی جدید، باعث آشفتگی در بازار نمی‌شود؟ این شایعات و برداشت‌های اشتباه که «ما باید چند مالیات بپردازیم؟ هم مالیات سالانه، هم مالیات بر ارزش افزوده و هم مالیات بر کارتخوان» از بی‌اطلاعی مردم به وجود آمده است.
- این تصور اشتباهِ افزایش مالیات، بهانه‌ای برای کنار گذاشتن کارتخوان‌ها یا افزایش چند درصدی قیمت‌ها نمی‌شود؟ درست کردن این تصور، جز با توضیح کامل به مردم و فروشندگان اتفاق نمی‌افتد. اینکه وصل شدن کارتخوان‌ها به اداره مالیاتی صرفا برای راستی‌آزمایی انجام می‌شود و نه افزودن مالیات.
- چرا تفاوتی بین موسسات مالی و تجاری بزرگ با دارندگان خرد کارتخوان‌ها با گردش‌های مالی اندک اندیشیده نشده؟ با این وضع، آیا شاهد اوج‌گیری پرداخت‌های کارت به کارت در معامله‌های خرد خواهیم بود؟
مراحل ثبت کد مالیاتی :
پیش ثبت نام و ثبت نام اضحارنامه مالیاتی
دکمه ی پیش نام جدید زده می شود.
در صفحه ی باز شده ، در قسمت چپ صفحه اطلاعات خواسته شده ( کد پستی ، شماره همراه ، کد امنیتی که که در صفحه نشان داده شده ) را پر کرده و دکمه ی پیش ثبت نام جدید زده می شود.
در صفحه ی بعد ، پیام به موبایل ارسال می شود که باید در پنل وارد شود.
تاریخ تولد وارد شده و دکمه ی ادامه زده می شود.
در صفحه ی بعدی نواقصی که رنگ قرمز نوشته شده پر می شود ( نسبت به هر پذیرنده متغیر می باشد )
ثبت نهایی انجام می شود و کد پیش ثبت نام برای شما همراه با نام کاربری و رمز عبور صادر می شود.
بعد از دریافت نام کاربری و رمز عبور وارد لینک ثبت نام می شوید (در صورتی که برای شما ارسال نشده فراموش کردن نام کاربری و رمز عبور را بزنید)
در سمت چپ نمایش و ویرایش اطلاعات را بزنید و همه موارد قرمز را پر کنید
بعد از تکمیل اطلاعات فوق در ستون سمت راست ابلاغ الکترونیک را بزنید مراحل تایید نهایی را طی کنید تا تایید نهایی انجام شود و برای پذیرنده پیامک حاوی تکمیل اطلاعات ارسال شود.
